Arheološko blago Najčitanije 

Čuvanje arheološkog blaga-izazovi

Arheološko kulturno nasleđe je najbrojnije nasleđe na teritoriji Srbije i istovremeno najmanje istraženo nasleđe. Podaci Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu, koji obuhvata 25 opština i četiri upravna okruga, pokazuju da u svakoj opštini postoji u proseku oko stotinu arheoloških lokaliteta i tek dvadeset do pedeset objekata graditeljskog nasleđa. Međutim, nemaju svi arheološki lokaliteti pravnu zaštitu. U Srbiji je trenutno zaštićeno 191 arheološko nalazište, 18 je među nepokretnim kulturnim dobrima od izuzetnog značaja a 25 od velikog značaja. Arheologija je u Srbiji zapravo veoma mlada nauka. Prva arheološka iskopavanja…

Share
Procitaj vise
Arheološko blago 

Rudnik bakra “Prljuša”, veliki praistorijski rudnik

Veliko rudno bogatstvo Rudnika eksploatisano je od praistorije, kroz sve vremenske epohe, do danas. Dragocene praistorijske tajne otkriva rudnički lokalitet Prljuša na jugozapadnim padinama Malog Šturca. Prljuša je srpska reč i označava spaljeno zemljište, tlo bez vegetacije. Na Prljuši se površinski, pored malahita, pojavljuju gorski kristal i sivozeleni kristalasti škriljci, kamene sirovine korišćene još tokom neolita za proizvodnju oruđa. Ovaj lokalitet je probno istraživan 1981. i 1987. godine, a od 2010. godine sistematski se istražuje u okviru projekta „Prospekcija Malog Šturca: istraživanje praistorijskog rudarstva“ Arheološkog instituta u Beogradu, u saradnji sa…

Share
Procitaj vise
Arheološko blago Kulturno nasleđe Najčitanije 

Zapadna Morava, srpska paleolitska dolina

Nakon što je studentkinja arheologije Marijana Stojanić na svom imanju u Samailima kod Kraljeva, na lokalitetu “Vlaška glava”, 2008. godine pronašla kamene paleolitske alatke, daljim istraživanjima utvrđeno je da duž desne obale Zapadne Morave u čačansko-kraljevačkoj klisuri postoji preko trideset lokaliteta sa masom paleolitskih alatki na otvorenom. Usled dejstva padavina i erozije zemljišta arheološki slojevi su uništeni, ali kako su alatke napravljene od silikatnih stena, one su ostale. “Pokazalo se da je čačansko-kraljevačka kotlina srpska paleolitska dolina. Zašto? Na kojoj god njivi da se pogleda, gde god da su tražene…

Share
Procitaj vise
Arheološko blago Kultura Najčitanije 

Od zapuštene tvrđave do turističke destinacije

​Tvrđavu Maglič u Ibarskoj dolini svake godine poseti nekoliko hiljada stranih i domaćih turista zahvaljujući, između ostalog, višegodišnjem propagandnom radu Turističke organizacije Kraljeva, ali i pored toga, Maglič je još uvek daleko od stvaranja prave turističke destinacije. Razloga za to je više i oni se moraju prioritetno rešavati, kako bi Maglič konačno dobio svoje zasluženo mesto u turističkoj ponudi grada Kraljeva, ističu u Turističkoj organizaciji Kraljeva. “Svakako da je ”posao svih poslova” izgradnja novog mosta preko reke Ibar, jer je sadašnji privremeni viseći most zvanično zabranjen za upotrebu i krajnje…

Share
Procitaj vise
Arheološko blago Kultura 

Maglič, veličanstveni srednjevekovni grad

​Srednjevekovno utvrđenje Maglič nalazi se u Ibarskoj klisuri, 20-tak kilometara od Kraljeva, na dominantnoj uzvišici, oko koje reka Ibar pravi oštru okuku, čime je podnožje ove nakada neosvojive tvrđave okruženo sa tri strane. Ne zna se tačno kada je Maglič izgrađen, ali se smatra da ga je najverovatnije u XIII veku podigao kralj Uroš I da bi sprečio prodor mongolskih osvajača kroz klisuru i na taj način zaštitio prilaz svojoj zadužbini manastiru Sopoćani i Nemanjinoj Studenici. ​Druga pretpostavka je da ga je početkom istog veka podigao Urošev otac Stefan Prvovenčani,…

Share
Procitaj vise
Arheološko blago Kultura Najčitanije 

Praljudi na Balkanu

Srpski arheolozi dugo su se bavili vinčanskom kulturom, koja se u periodu od 5300 do 3600 godina pre nove ere razvila na području od srednje Mađarske do Vardara i od istočne Bosne do Transilvanije i ubraja se u red zaista zanimljivih i naprednih kultura neolita, tj. mlađeg kamenog doba. Baveći se neolitom, domaći arheolozi su u drugi plan stavljali paleolit ili starije kameno doba, koje je trajalo od pre oko 3,3 miliona godina do pre oko 10 000 godina pre sadašnjosti. Pokazalo se da je i naša zemlja bogata paleolitskim…

Share
Procitaj vise
Arheološko blago Kultura 

Pinctada kutija vredan arheološki nalaz

U Narodnom muzeju u Požarevcu izložen je redak primer biserne ostrige Pinctada Margaritifera, koji potiče iz prvog ili drugog veka, a otkriven je u grobu na lokalitetu Pećine 1985. godine. Nalaz je izuzetno važan jer je ustanovljeno da školjka potiče iz Indo-Pacifika što ukazuje na kontakte tadašnjeg glavnog grada Gornje Mezije, Viminacijuma, sa Bliskim istokom, Izraelom, Jordanom i Sirijom, gde su postojale radionice za izradu Pinctada kutija. Arheolozi su iznosili razne pretpostavke o funkciji koju je ova školjka imala. Evidentno je da je korišćena kao toaletna kutija u kojoj su…

Share
Procitaj vise
Arheološko blago Kultura 

Figurina iz Požarevca inspiracija arheolozima širom sveta

U Narodnom muzeju u Beogradu izložena je glinena statueta žene koja je privukla pažnju arheologa širom sveta. Poznata je kao “Kličevački idol” jer je pronađena u selu Kličevac kod Požarevca, kao deo grobnog inventara nekropole iz bronzanog doba, iz perioda od 15. do 13. veka pre nove ere. Figurinu je Muzeju poklonio lokalni učitelj Nikola Nešić 1881. godine, a koliko je njeno otkriće bilo značajno govori to što je do danas ostala centralna figura grba grada Požarevca. Ona je najlepši primerak Dubovačko-Žutobrdske kulture koja se razvila u periodu od 1600…

Share
Procitaj vise
Arheološko blago Kultura Najčitanije 

Blago kneževskih grobnica

Stanovnici centralne Srbije u gvozdenom dobu (koje traje od 13. veka pre n.e. do rimskih osvajanja) gradili su tumule, velike nasute grobnice, u koje su, kada je reč o aristokratiji toga doba, stavljani vredni predmeti od zlata i srebra, uglavnom nakit, kao i posude za jelo i piće, za koje se verovalo da će pokojniku možda biti potrebne na onom svetu. Jedan od takvih tumula je kneževski grob u Kruševici kod Raške iz petog veka pre nove ere. Nalazi iz njega zaštićeni su kao kulturno dobro od izuzetnog značaja. U…

Share
Procitaj vise
Arheološko blago Kultura 

“Seletijenski šiljci” kulturni fenomen star 35 000 godina

Velike migracije stanovništva nisu samo moderna pojava, već su se dešavale i u vreme paleolita, pokazuju arheološka istraživanja. Nalazi otkriveni u pećinama centralne Srbije, u Jerininoj pećini u blizini Batočine i u pećini Risovača kod Aranđelovca, potvrđuju tezu da su se paleolitski lovci selili iz ruskih stepa na istoku Evrope, ka srednjem Podunavlju i Balkanskom poluostrvu, sve do planinskih masiva Alpa na zapadu. O toj seobi paleolitskog čoveka, ali i tadašnje flore i faune, govore brojni fosilni ostaci džinovskih stepskih biljojeda i malobrojni očuvani ostaci ljudi i njihovih tvorevina. Bilo…

Share
Procitaj vise