Polako nestaje “stara čaršija”
U zaštićenoj prostorno-kulturno-istorijskoj celini u centru Kraljeva, nekadašnjoj “staroj čaršiji”, već dve decenije ne poštuju se zakonski propisi. Ti propisi ne dozvoljavaju gradnju urbanih zgrada koje spratnošću i načinom gradnje narušavaju ambijentalnu celinu i duh starog Kraljeva. Za njihovo nepoštovanje niko nikada nije odgovarao.
Kako bi bio sačuvan izgled i duh stare gradske čaršije, 1990. godine je odlukom tadašnjeg saziva Skupštine opštine Kraljeva, formirana zaštićena prostorno-kulturno-istorijska celina koja obuhvata centralni gradski trg, levu stranu Omladinske ulice i čitav kvart koji od te strane ulice ide ka gradskom keju i omeđen je Čika Ljubinom, Hajduk Veljkovom i ulicom Četvrtog kraljevačkog bataljona.
” Vlasnici objekata koji se nalaze u zaštićenoj prostorno-kulturno-istorijskoj celini za bilo koje građevinske intervencije na njima moraju da se obrate Zavodu za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu, a ako je reč o dogradnji objekta i Odeljenju za urbanizam i građevinarstvo Gradske uprave Kra
ljeva,” ističe direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kraljevu Ivan Milunović.
Odgovorni građani godinama su poštovali ova pravila, a pojedinima profit je bio iznad njih. Tako su uprkos pomenutoj odluci iz 1990. godine, koja je i danas na snazi, u zaštićenoj zoni zidane zgrade sa modernim stambenim i poslovnim prostorom koje se ne uklapaju u izgled “stare čaršije.”
“Devedesetih godina došlo je do zidanja objekata koji nisu građeni u skladu sa uslovima i propisima, a 2008. godine ova ustanova napravila je Plan detaljne regulacije “Centar” koji je u potpunoj suprotnosti sa odlukom iz 1990. U zaštićenoj zoni napravljeno je zoniranje koje je isključilo na primer novoizgrađene zgrade na keju i suzilo zonu zaštite. Radi se o potpunom zakonskom haosu,” ističe Milunović.
Direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture, koji tu funkciju obavlja od prošle godine, pojašnjava kako je urbanistički i pravni haos nastajao i kakve su njegove posledice.
” Date su saglasnosti na pojedine projekte koji nisu u skladu sa Odlukom o kulturnim dobrima. Napravljen je Plan detaljne regulacije koji nije u skladu sa Odlukom o proglašenju zaštićene prostorne kulturno-istorijske celine. Pojedini objekti su srušeni i na njihovom mestu nikli su novi, savremeni.”
Milunović ističe da je zatečeno stanje daleko od idealnog, ali sada treba gledati napred i tražiti rešenje.
” Sadašnja situacija je takva da treba da se sačuva to što može da se sačuva. Ne možemo sada da rušimo pola grada. Ekipa naših stručnjaka mora da uradi reviziju plana i napravi novo zoniranje objekata koji su pod zaštitom i predlog podnese Vladi Srbije. Usvajanjem tog plana odluka iz 1990. godine bila bi stavljena van snage.”
Žrtva decenijskog pravnog i urbanističkog haosa je i zgrada nekadašnjeg šah kluba u Omladinskoj ulici
koja 2008. godine nije upisana i zavedena pod brojem u Plan detaljne regulacije “Centar”, što je omogućilo njeno legalno rušenje krajem prošle godine.
